https://twitter.com/Chirvir

Tweet me @chirvir







Thursday, November 8, 2012

राष्ट्र्पतिय चुनावमा मतदानको पहिलो अनुभव


बासु श्रेष्ठ
भर्जिनीया

झण्डै अठाह्र वर्ष पहिले जतिबेला अमेरिकामा पाईला टेकेँ त्यतिबेला कुनैदिन अमेरिकी नागरिक भएर राष्ट्र्पतिय चुनावमा मतदान गरौँला भन्ने चिताएको थिईनँ । तर सन् २०१२ को नोभेम्बर ६ कादिन त्यो अवसर आयो ।
अमेरिका बसाईको क्रम अनपेक्षित ढँगले लम्बिदै गयो । सोहि अनुसार ग्रीनकार्डको प्रक्रियामा हात हालियो र स्वाभाविकवश अमेरिकी नागरिककोलागीपनि प्रक्रिया थालियो । अनि विगतका दुई वर्षपनि मतदानमा सहभागी हुन पाएको भएता पनि राष्ट्र्पतिय चुनावमा मतदान गर्न चाहिँ यहि वर्ष पहिलो पटक जुर्याे ।
अँगीकृत नागरिकको हैसियतले अमेरिकी व्यवस्था, कानुन आदिको अवलम्बन गर्नु मेरो कत्र्तव्य हो भने यसप्रति अरुलाई जागरुक तथा सजग बनाउनु, आफ्नो हक, हित र अधिकारप्रति सजग हुनु, सरकारले गरेका र गर्ने कार्यहरुप्रति आफुलाई लागे बमोजिम सहमति असहमति जनाउनु मेरो अधिकार र कर्तव्य भएर सहज ढँगले आए । त्यसै कारणले राष्ट्र्पतिय चुनाव मेरोलागी चाख र चासोको विषयमा रुपान्तर हुँदै गयो ।
अमेरिकी नागरिक ग्रहण गरेपछि मतदाता नामावलीमा आफ्नो नाम समावेश गराउनु एक प्रमुख कार्य मानिनुपर्छ जसले आफ्नो मतदानको अधिकार सुरक्षित गर्दछ । जहाँसम्म लाग्छ यहि मतदाता नामावलीमा चुनावमा सहभागी अन्य उम्मेदवार लगायत दुबै प्रमुख दललाई उपलब्ध हुन्छ । त्यसैले जब जब नोभेम्बर ६ नजिक आउँथ्यो, मुख्यतः दुबै दलको तर्फबाट फोन, मेल र स्वयँसेवकहरुको मात्रा बढदै गयो । घरको फोनमा स्वचालित आवाजले भरिएका फोनहरु आउँदा फोन उठाउन नै छोडियो । हुलाकबाट दिनदिनै दुबै पार्टिका प्रचार सामाग्रीहरुका पुलिन्दा हेर्नु र फाल्नुमात्र भएको थियो भने बेला न कुबेला घरको दैलो ढकढक गर्न आउने स्वयँसेवकहरुलाई जवाफ दिँदापनि वाक्क वाक्क भईएको थियो । तर जे भएपनि यि सबले एउटा कुरामा चाहिँ मदत गरेको थियो । त्यो हो चुनावप्रति मेरो चाख दिनदिनै वृद्धि हुँदै थियो ।
डेमोक्र्याटिक पार्टीतर्फ सामान्य झुकाव भएकोले जबजब स्वयँसेवक या फोनमा कुरा हुन्थ्यो मैले राष्ट्र्पति मेरो घर शहर छेउ आउनुपर्छ भन्दै आएको थिएँ । आउने नआउने उनको काम हो तर मैले ति स्वयँसेवकलाई भन्दा राष्ट्र्पतिको कानमा पुग्नेपनि होईन भन्ने मेरो धारणा रहेको थियो । तर अचानक मैले सुनेँ राष्ट्र्पति मेरै घर शहरमा आउँदैछन् भनेर । जुन कुरा मैले कुनै गहनता विना भन्दै आएको थिएँ त्यहि पो हुँदैछ । अनि उनि आउने दिन अफिसमा सिक कल गरेर उनको र्यालीमा सहभागी हुन श्रीमतिसहित गईयो । यसरी यस पार्टीसँग प्रत्यक्ष सम्बन्ध बढ्न थाल्यो । सोहि समयमा त्यस र्यालीमा उपस्थित केहि पत्रकारहरुले मसँग अन्तरवार्तापनि लिए । जसमध्ये स्लेट नामक ब्लगमापनि पढ्न सकिन्छ ।
मैले डेमोक्र्याटिक पार्टी छान्नुको कारण र यसपटक ओबामा मेरो छनौटमा पर्नाको कारण चाहिँ एक) यो दल विशेष गरी आप्रवासीहरुप्रति नरम व्यवहार गर्ने दलको रुपमा लिईन्छ । दुई) यस दलबाट राष्ट्र्पति बन्नेहरुको ईतिहास हेर्ने हो भने प्रायशः सबै मध्यम परिवारबाट नै आएका छन् र यिनले मध्यम परिवारको मार्का र समस्या बुझ्छन् । तीन) ओबामाले राष्ट्र्पतिको पद ग्रहण गर्दा अमेरिकाको आर्थिक अवस्था, घरजग्गाको भाउ र बेरोजगारी ओह्रालो लागी रहेको थियो । ईराक र अफगानिस्तानमा प्रतिदिन थाम्नै नसकिने डलर खर्च भई रहेको थियो । तर ओबामाले त्यसमा रोक लगाए । तिब्र गतिमा गईरहेको गाडिमा ब्रेक लगाएपनि पूर्ण रुपमा रोकिन केहि समय लाग्छ । मलाई लाग्छ त्यो तिब्रगतिको गाडी रोकिएपनि सुधारको गति लिन पाएको छैन र ओबामाले सो मौका पाउनु पर्छ ।
तर प्रतिव्दन्दी रिपब्लिकन पार्टी भने ओबामाले सन् २००९ मा सपथ लिएदेखि नै एक पटकको राष्ट्र्रपति बनाउने वाचा गरेका थिए भने सोहि दिनदेखि ओबामाको विरोधमा लागेको थिए । त्यसकारण प्रतिस्पर्धा कडामात्र होईन कतिपय राज्यमा यसै भन्न सकिने अवस्था थिएन ।
जे होस् अब नोभेम्बर ६ को व्यग्र प्रतिक्षा रह्यो । समाचार विश्लेषण आदि हेर्दा सुन्दा यस पटकको चुनावमा दुबै पक्षविच कडा प्रतिस्पर्धा हुने छ जसको कारणले आफ्नो एक मतको असाध्य महत्व बढेको अनुभवपनि गरियो । त्यसकारण मतदान गर्न झन्झन् दृढ निश्चय हुन थाल्यो ।
अन्तत नोभेम्बर ६ कादिन । नेपालमा जस्तो चुनावको दिन विदा दिने चलन अमेरिकामा छैन । आफुले समय अनुकूल बनाएर मतदान गर्न जानुपर्छ ।
सोहि अनुसार अफिसबाट घर फर्किने क्रममा मतदान गर्ने निधो गरेँ र सोहि अनुसार मतदान केन्द्र पुगेँ । झ्वाट्ट हेर्दा थोरै व्यक्ति देखेपछि यस समयमा मतदान गर्ने आफ्नो निर्णयप्रति गौरव गरेँ र लाईनमा बसेँ । तर जब लाईन केन्द्रको भित्रीभागमा प्रवेश गर्याे, त्यतिबेला पो थाहा भयो म कति गलत रहेछुँ । मैले बाहिर देखेको लाईनको चार गुणा भिड भित्र रहेछ । जे होस् मतदान गर्ने दृढ निश्चय गरेको मेरो विचार अझ तिनमहिनाको बच्चा बोकेकी आमा, व्हिल चेयरमा बसेर आएका विकलाँगहरु, मभन्दा उमेरमा जेठाहरु लाईनमा लागेको देखेपछि मेरो हौसलामा झन बृद्धि भएको थियो ।
झण्डै दुईघण्टा विस मिनेटपछि मेरो हातमा भोटिँग काड हात पर्याे जसलाई भोटिँग मेशिनको कार्ड रिडरमा पसाएपछि स्क्रिनमा मतदान पत्र देखा पर्दाे रहेछ । आफुले चाहेका उम्मेदवारको दायाँतर्फ सानो गोलो चक्का जसलाई औलाले छोएपछि छानिएको ठहरिँदो रहेछ । सोहि अनुसार मतदानमा रहेका अन्य केहि प्रश्नका उत्तर दिँदै अन्त्यमा आफुले छानिएको त्यस मतलाई वैधता दिन स्क्रिन छोएर गर्नुपर्दाे रहेछ । यसरी सकियो लामो समय प्रतिक्षित मतदानको चासो ।
तर अब अर्काे चिन्ता थपियो । कसले जित्ला भनेर । पहिलो पटक आफुले दिएको मत खेर नजाओस् भन्ने चिन्ताकासाथै आफुले चाहेको व्यक्ति या समुह विजयी हुने नहुने चिन्ता र चासो लाग्नु स्वाभाविक हो । समाचारमा धमाधम मतगणनाको परिणाम आउँदैथियो तर अति प्रतिस्पर्धाकासाथ ।
अन्त्यमा , जे सुकै होस् भनेर सुत्न गएको म एकैपटक भोलिपल्ट आफ्नो सम्पूर्ण मतले विजय पाएको समाचारकासाथ ब्युँझिएँ । मध्यरात नहुँदै विजयीको टुँगो लागीसकेको रहेछ र दुई राष्ट्रपतिका प्रतिव्दन्दीबिच शुभकामना आदान प्रदान भईसकेको रहेछ । यो सबै विउँझिएपछि थाहा भयो र दिन शुभ भयो ।